Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012

Φυσικοί τρόποι καταπολέμησης του άγχους κατά την περίοδο των Πανελληνίων

  Ο υποψήφιος μπορεί να αντιμετωπίσει το άγχος των Πανελληνίων με φυσικούς και εύκολους τρόπους.
  Α) Ένας πολύ καλός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους είναι η άσκηση και ιδίως η αερόβια (όπως τζόγκινγκ, κωπηλατική κτλ)
  Β) Δοκιμάστε ένα ζεστό μπάνιο που είναι χαλαρωτικό, ιδίως πριν τον ύπνο. Το ζεστό μπάνιο δεν συνίσταται σε ζεστό καιρό (καλοκαίρι). Αν δεν έχετε χρόνο, απλά κάντε ένα ντου.
  Γ) Χαλαρώστε σταδιακά τους μυς σας. Σφίγγοντας και χαλαρώνοντας όλους τους μυς του σώματός σας ανακουφίζει την ένταση και μέσα σε λίγα λεπτά θα αισθανθείτε πιο χαλαρά, χωρίς να χρειάζεστε κάποιο εξοπλισμό ή εκπαίδευση. Ξεκινήστε σφίγγοντας το πρόσωπό σας και μετρώντας μέχρι το 10.
  Δ) Οι σωστές συνήθειες ύπνου βοηθούν το άτομο να ξεκουραστεί και να αποβάλλει το άγχος. Κατά την διάρκεια του ύπνου, το άγχος παύει να υπάρχει και το πνεύμα χαλαρώνει.Διατηρήστε ένα ικανοποιητικό ωράριο ύπνου και προσπαθήστε να είστε συνεπείς με αυτό.
  Ε) Ένα καλό μασάζ πάντα μας βοηθά να χαλαρώσουμε.
  ΣΤ) Η συχνότερη αιτία στρες είναι η προσπάθεια να στριμώξουμε όλες τις υποχρεώσεις μας σε περιορισμένο χρόνο και να αγχωνόμαστε σην σκέψη ότι δεν προλαβαίνουμε. Η λύση είναι να προχωρούμε βήμα-βήμα, θέτοντας έναν μικρό στόχο κάθε φορά και επικεντρώνοντας την προσοχή μας σε αυτόν. Επίσης, δεν είναι κακό να γνωρίζουμε τις δυνατότητες και τις αντοχές μας και να αρνούμαστε να αναλάβουμε παραπάνω υποχρεώσεις από αυτές που αντέχουμε.
  Ζ) Μια βόλτα μέχρι την βρύση ή ένα μπουκαλάκι νερό στην τσάντα μας είναι οι πιο εύκολες κινήσεις και κρύβουν περισσότερα οφέλη από όσα θα περίμενε κανείς. Το νερό μας διατηρεί ενεργούς και αποβάλλει τοξίνες από τον οργανισμό μας. Αυτό σημαίνει πως μας απαλλάσσει από τις ουσίες του στρες και τονώνει την σωματική και πνευματική μας κατάσταση. Και φυσικά, δεν κοστίζει τίποτα.

Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012

Ρόλος οικογένειας

     Η συμβολή της οικογένειας στις Πανελλαδικές εξετάσεις παίζει σημαντικό ρόλο καθώς η εμψυχωση προς τους υποψηφίους είναι απαραίτητη.Το άγχος των εξετάσεων συνήθως συνδέεται με τον φόβο που νιώθει ο μαθητής μήπως απογοητεύσει τους γονείς του ή ματαιωθούν οι προσδοκίες που έχει από τον εαυτό του. Διακατέχεται από αρνητικές σκέψεις που έχουν ως αποτέλεσμα να αγχώνεται και  άθελά του συμπεριφέρεται σαν να είναι σίγουρος ότι θα αποτύχει, με πιθανό αποτέλεσμα την πραγματική αποτυχία, παρά τις ικανότητές του.
    Αρχικά,το σπίτι είναι καλό να διατηρείται ήσυχο καθώς η ηρεμία είναι ότι περισσότερο χρειάζεται ο εξεταζόμενος.
    Η ψυχολογική στήριξη του παίδιου είναι απαραίτητη ώστε να αντιληφθεί την εμπιστοσύνη των γονέων και να αποβάλλει τον πανικό και το άγχος του.
     Όσο και να αγχώνεστε, μην το δείχνετε! Ακόμα κι αν θεωρείτε ότι τεμπελιάζει ο μαθητής,μην πανικοβάλλεστε! Προσπαθήστε να διαγνώσετε που οφείλεται η μείωση των προσπαθειών του και σκεφτείτε πώς θα τον βοηθήσετε. Τονώστε τα κίνητρά του θυμίζοντάς του τους στόχους του δείχνοντας του ότι πιστεύετε πως μπορεί να τους καταφέρει.
      Ιδιαίτερη μεταχείριση πρέπει να έχουν οι μαθητές με ακραία συμπτώματα άγχους, όπως ναυτία,εμετό, πονοκέφαλους, συναισθήματα απόγνωσης, τρέμουλο, ρίγη και κενά μνήμης. Αν εμφανίζονται αυτά τα συμπτώματα, η γνώμη ενός ειδικού γιατρού μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη.

     Αν τώρα, κατά τη διάρκεια των διαγωνισμάτων, ο εξεταζόμενος δεν έχει γράψει και τόσο καλά σε κάποια μαθήματα, μην τον αποπάρετε. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή, γιατί ίσως απογοητευτεί και τα παρατήσει εντελώς. Ενθαρρύνετε την προσπάθειά του στα υπόλοιπα μαθήματα κι όταν τελειώσουν όλα, δώστε λίγο χρόνο στον μαθητή να ηρεμήσει και μετά συζητήστε ψύχραιμα μαζί για το τι έφταιξε.
   Θυμηθείτε ότι ο βαθμός από μόνος του δεν λέει τίποτα. Αποφορτίστε τον εξεταζόμενο τονίζοντας του ότι η επιτυχία στη ζωή του εξαρτάται από πολύ περισσότερους παράγοντες από την επιτυχία στις εξετάσεις. Απλώς θα πρέπει να προσπαθήσει όσο μπορεί τονίζοντας του ότι και σε περίπτωση αποτυχίας θα είναι εξίσου αποδεκτός. Βέβαια, αν αποφασίσει να ξαναδοκιμάσει, την επόμενη χρονιά θα πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα στο διάβασμα και την οργάνωση. 
     Το άγχος είναι φυσιολογικό και δημιουργικό, μέχρι κάποιο βαθμό. Κινητοποιεί σε δύσκολες και προκλητικές φάσεις της ζωής, ώστε κανείς να καταβάλει το μέγιστο των προσπαθειών του, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του. 
   Ωστόσο το άγχος γίνεται επικίνδυνο και μπορεί να κάνει κακό, όταν είναι ανεξέλεγκτο. Τότε περιορίζει την πραγματική ικανότητα για επίδοση και προκαλεί δυσφορία.

Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

Διατροφή κατά την περιοδό των Πανελλήνιων εξετάσεων

   Καταφθάνει το καλοκαιράκι, αλλά οι μαθητές μας, πριν βγουν στην θάλασσα, έχουν να αντιμετωπίσουν τις σχολικές εξετάσεις.Αυτό σημαίνει για τους περισσοτέρους εντατικό διάβασμα,άγχος και πολλές ώρες ξενυχτιού. Παρατηρείται,λοιπόν,πως μετά το περάς των εξετάσεων το σωματικό βάρος των παιδιών έχει αυξηθεί.
   Λόγω της πνευματίκης κούρασης,τα παιδιά δίνουν εύκολα άφεση αμαρτίων στον εαυτό για κάθε λαιμαργία. Αναμφισβήτητα,το φαγητό είναι απόλαυση,αλλά πρέπει να το απολαμβάνουμε κι όχι να καταπίνουμε μαζί μ' αυτό το άγχος, τους φόβους και τις ανασφάλειές μας.
   Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία ενός υποψήφιου μαθητή Πανελλαδικών,πέρα απο την ψυχολογία,καλό θα είναι να τρέφεται σωστά ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στο δύσκολο πρόγραμμα του. Ο καταλληλότερος τρόπος διατροφής είναι ο εξής :
  1.  Η αποφυγή του "fast food" (πίτσα, γύρους, σάντουιτς μαζί με προτηγανισμένες πατάτες και αναψυκτικό).
  2.  Εγκρίνεται η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φρόυτων και λαχανανικών.
  3. Είναι ανάγκη να καταναλώνουμε καθημερινά τουλάχιστον 2 λίτρα νερό.
  4. Τροφές όπως το κρέας,το ψάρι θα ήταν καλό να εμπεριέχονται στα καθημερινα γεύματα καθώς και αμυλούχες τροφές(ψωμί,πατάτες),γαλακτομικά προϊόντα.
Δώστε έμφαση και μην παραλείπετε τα ενδιάμεσα γεύματα (δεκατιανό, απογευματινό, προ ύπνου)
   Την προηγούμενη μέρα των εξετάσεων οι δραστηριότητες του παιδιού θα πρέπει να είναι ευχάριστες για αυτο,ώστε να αντιμετωπίσει τον πολύ μεγάλο εχθρό,το άγχος.
    Σε ότι αφορά το διατροφικό κομμάτι,καλό θα ήταν το γεύμα του να περιλαμβάνει κάποιο γεύμα της αρέσκειας του,το οποίο θα του αυξήσει τη διάθεση και θα του προσφέρει ευχαρίστηση.Θα ήταν καλό να αποφευχθούν πικάντικα ή βαριά φαγητά,ώστε να γλυτώσουν πιθανά στομαχικά προβλήματα.
  Τέλος,μια σημαντίκη διατροφική λεπτομέρεια που είναι ανάγκη να επισημανθεί είναι ότι την τελευταία μέρα πριν τις εξετάσεις η κατανάλωση καφέ ή άλλων διεγερτικών ποτών και ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες θα πρέπει να αποφευχθεί.
    Με μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή κατα την διάρκεια των εξετάσεων θα βοηθήσει το μαθητή να είναι πιο υγιής και ισχυρός, έτσι ώστε να έχει καλύτερη απόδοση στο διάβασμά του. θα εξασφαλίσει υγεία, ευεξία, μακροζωία και ένα μέλλον με όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα υγείας

Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2012

Πρώτες συμβουλές


Πανελλήνιες εξετάσεις: συμβουλές για την καταπολέμηση του άγχους
και το άγχος της ενδεχόμενης αποτυχίας φτάνει στο αποκορύφωμά του. Τόσο οι γονείς, όμως, όσο και οι ίδιοι οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν πως το άγχος σε περίοδο εξετάσεων είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού λόγω της ψυχολογικής πίεσης που ασκείται σε αυτούς.

 Συμβουλές προς τους μαθητές κατά την προετοιμασία για τις εξετάσεις:

·         Το άγχος, σε φυσιολογικά πλαίσια, είναι καλό και δημιουργικό. Μας βοηθά να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

·         Το άγχος γίνεται κακός σύμβουλος όταν λαμβάνει τέτοιες διαστάσεις που μας κάνει να υποφέρουμε και μειώνει τις πραγματικές μας ικανότητες.

·         Οι ηττοπαθείς σκέψεις πχ. «μπορεί να μην τα καταφέρω», «δεν πειράζει» εντείνουν την ανασφάλεια. Οι ρεαλιστικές σκέψεις πχ. «θα κάνω την καλύτερη δυνατή προσπάθεια», «ακόμα και αν δεν πετύχω υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις», «οι πανελλήνιες είναι πολύ σημαντικές, αλλά η πορεία της ζωής μου στην πραγματικότητα εξαρτάται και από άλλους παράγοντες» μας βοηθούν να ελέγξουμε  το άγχος.

·         Οργάνωσε το καθημερινό σου πρόγραμμα, το χρόνο διαβάσματος και επαναλήψεων.

·         Μοιράσου τα συναισθήματά σου με τους καθηγητές σου και τους φίλους συμμαθητές σου. Η συζήτηση βοηθά στην εκτόνωση του άγχους και η συνειδητοποίηση ότι δεν είσαι ο μόνος που νιώθει έτσι θα σου προσφέρει ανακούφιση.

·         Φρόντισε να κάνεις διαλλείματα για να ξεκουράζεσαι πνευματικά και σωματικά. Η εξάντληση και ο κακός ύπνος επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα καθώς επηρεάζουν την ικανότητα συγκέντρωσης και τη μνήμη. Το σωστό πρόγραμμα διατροφής και ύπνου εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια στον οργανισμό.

·         Αφιέρωσε λίγο χρόνο καθημερινά για να γυμνάζεσαι πχ. τζόκινγκ. Με τη σωματική άσκηση εκκρίνονται στον οργανισμό φυσικές ουσίες, οι ενδορφίνες, οι οποίες βελτιώνουν την ψυχική μας διάθεση και ενισχύουν τις νοητικές μας λειτουργίες.

·         Ο καφές και το κάπνισμα εντείνουν το άγχος καθώς έχουν διεγερτικές ιδιότητες. Καλό θα ήταν να μην ξεκινήσεις ή αυξήσεις την κατανάλωσή τους στην περίοδο των εξετάσεων.


Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων:

·         Επίλεξε να απαντήσεις πρώτα στις ερωτήσεις που γνωρίζεις καλύτερα. Εάν δυσκολεύεσαι να απαντήσεις κάποια ερώτηση και αγχωθείς, εστίασε την προσοχή σου στην επόμενη, χωρίς να σκέφτεσαι την αποτυχία. Μπορείς να επανέλθεις στο τέλος με πιο καθαρό μυαλό.

·         Αν αισθανθείς σημάδια έντονου άγχους ή πανικού σκέψου και  επανάλαβε μια λέξη ή φράση που σε ηρεμεί πχ. «ηρέμησε», «θα το αντιμετωπίσω», «όλα θα πάνε καλά». Ταυτόχρονα πάρε μερικές βαθιές και αργές εισπνοές-εκπνοές. Οι ρηχές και γρήγορες αναπνοές εντείνουν το άγχος.  


Τα «λάθη» που συνηθίζουν να κάνουν οι γονείς:

·         Απονθαρρύνουν το παιδί και του δημιουργούν ακόμη περισσότερο άγχος οι οποίοι,μέσα από ορισμένες φράσεις,αγήνουν στο παιδί να εννοηθεί πως αν δεν τα καταφέρει στις εξετάσεις τότε θα είναι μια μεγάλη αποτυχία για αυτό.

·         Συγκρίνουν τα παιδιά τους με άλλους συμμαθητές τους ή με τα μεγαλύτερα αδέρφια τους, με αποτέλεσμα να τους δημιουργούν συναισθήματα αυτοϋποτίμησης και να αυξάνουν κατακόρυφα το άγχος τους πχ. «ο τάδε πήρε καλύτερους βαθμούς από σένα», «ο αδερφός σου διάβαζε τόσες ώρες κάθε μέρα’.

·         Απειλούν το παιδί τους, κάτι που ο έφηβος εκλαμβάνει ως απόρριψη πχ. «εγώ δεν πληρώνω φροντιστήρια και δεύτερη χρονιά», «δε δίνω χρήματα για εξωτερικό», «έχω επενδύσει οικονομικά στο μέλλον σου και πρέπει να μου το ξεπληρώσεις».

·         Είναι υπερβολικά αισιόδοξοι, με αποτέλεσμα να προβάλλουν την αποτυχία ως κάτι αφύσικο, ενισχύοντας το άγχος του παιδιού τους πχ. «δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεσαι, είσαι ο καλύτερος μαθητής», «αν δεν περάσεις εσύ τότε ποιος θα περάσει;»

·         Έχουν υπέρμετρες φιλοδοξίες για τα παιδιά τους, παρεμβαίνουν στις επιλογές τους και τους θέτουν μη ρεαλιστικούς στόχους για τις δυνατότητές τους πχ. «το παιδί μου θα γίνει γιατρός, αφού εγώ δεν είχα την οικονομική δυνατότητα τώρα θέλω να προσφέρω στο παιδί μου τα πάντα», «με παππού και πατέρα δικηγόρο εσύ θα μείνεις έξω από τη νομική; πρέπει να μας βγάλεις ασπροπρόσωπους».

·         Μπαίνει όλη η οικογένεια σε κατάσταση συναγερμού. Πρέπει να μπορέσουν οι γονείς να διαχειριστούν το δικό τους άγχος χωρίς να το μεταφέρουν στο παιδί τους. Οι εξετάσεις αφορούν κυρίως το παιδί και όχι τους γονείς.    


Συμβουλές προς τους γονείς:
·         Συμπαρασταθείτε στο παιδί σας. Να είστε διαθέσιμοι, όταν εκείνο σας χρειάζεται, για να ακούσετε αρχικά τις ανησυχίες του και μετά για να το συμβουλέψετε. Με τον τρόπο αυτό θα το βοηθήσετε να να εξωτερικεύσει υα συναιησθήματα του και την εκτόνωση του άγχους.Δημιουργήστε μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί σας.

·         Να δείχνετε στο παιδί σας πως εκτιμάτε τις προσπάθειές του και πως, ακόμα και αν αποτύχει, η αξία του για εσάς δε μειώνεται. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μη συνδέετε την αξία του παιδιού σας ως άτομο με την επίδοσή του στις εξετάσεις.

·         Θυμηθείτε ότι το παιδί σας είναι ήδη επιβαρυμένο με ένα δύσκολο έργο και μην το επιβαρύνετε περισσότερο με τις προσωπικές σας ανησυχίες-προσδοκίες. 

Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2012

η σημασία τους για την ελληνική οικογένεια και η διαχείριση του άγχους των υποψηφίων

   Σύμφωνα με τον Τσουκαλά (1987) κατά τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους παρά το βασικό αγροτικό χαρακτήρα της χώρας και την έλλειψη κάθε σχολικής υποδομής, το ποσοστό φοίτησης στη μέση και ανώτατη εκπαίδευση φτάνει πολύ γρήγορα στα ευρωπαϊκά επίπεδα και αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με το «ιδεολογικό σύνδρομο του ανοδικού διαύλου» -όπως το ονομάζει ο Πουλαντζάς- που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία. Ο οικογενειακός προγραμματισμός που στέλνει ένα ή περισσότερα παιδιά-αγόρια στη μέση ή ανώτατη εκπαίδευση είναι μια υπόθεση που αφορά στο σύνολο της οικογένειας καθώς η ακτινοβολία του σπουδαγμένου παιδιού επιδρά στην κοινωνική της θέση και την ωθεί να ξεπεράσει την ταξική της κατάσταση. Τα παιδιά που φεύγουν από τον τόπο τους για σπουδές είναι οι φορείς της ανερχόμενης κοινωνικής κινητικότητας όλης της μονάδας. (Το ελληνικό φοιτητικό σώμα στις αρχές του 19ου αι. δεν ήταν κατά κανένα τρόπο ένα σώμα που ανήκε ήδη στην άρχουσα τάξη. Αυτό εξηγεί το τεράστιο κύρος των φοιτητών ανάμεσα σε ολόκληρο τον πληθυσμό, ένα κύρος που θεμελιώνεται όχι στην ταξική τους προέλευση -όπως στις χώρες της Ευρώπης- αλλά στην προοπτική κοινωνική λειτουργία τους).
     Η έλξη που ασκούσε η κοινωνική προαγωγή ταυτιζόταν με την έλξη των δημοσίων υπηρεσιών, οι οποίες παρά το χαμηλό επίπεδο των μισθών προσέλκυαν μεγάλο τμήμα του ενεργού πληθυσμού. Ο γάλλος κοινωνιολόγος Γκομπινώ (αναφ. από  Τσουκαλά), ήδη το 1905 είχε επισημάνει την εργοδοτική λειτουργία του ελληνικού κράτους και ανέφερε: «σε μια χώρα όπου κανείς εκτός από τους αρχηγούς του κράτους δε διέθετε κεφάλαιο, δεν ήταν εύκολο να ασχοληθεί κανείς με ελεύθερο επάγγελμα, ενώ ήταν φανερό ότι όποιος έβρισκε μισθωτή εργασία, εξασφάλιζε αυτόματα τα αναγκαία. Υπήρχε στη χώρα αυτή κάτι το μοναδικό: ένας ολόκληρος λαός έμοιαζε να ενεργεί με βάση αυτό το δεδομένο, ότι δηλαδή καθώς μόνο το κράτος διέθετε μετρητά, έπρεπε κανείς να επωφεληθεί από αυτά τα χρήματα δουλεύοντας ως μισθωτός υπάλληλος». (Ας αναρωτηθούμε πόσο επίκαιρη είναι η άποψή του!)
    Το φαινόμενο αυτό συνεχίζεται εξίσου έντονο μετά το Β’ Π.Π. Στο διάστημα μίας γενιάς –πρώτη προς δεύτερη μεταπολεμική γενιά- ένα στα δύο παιδιά εργατών και αγροτών ‘περνά’ σε μη χειρωνακτικές «ανώτερες» απασχολήσεις και αντίστοιχα ένας στους δύο επιστήμονες και δημόσιους υπαλλήλους "προέρχεται" από κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Τις δεκαετίες ’70-’80 παρατηρείται μια συνεχής "υπερζήτηση" για ανώτατη εκπαίδευση, η οποία ανέκαθεν υπήρξε το ασφαλέστερο εφαλτήριο για κοινωνική άνοδο. Όλες οι εμπειρικές έρευνες (βλ. Κασιμάτη 1984) αποκαλύπτουν την καθολική σχεδόν προσδοκία των γονέων για ανώτατη εκπαίδευση των παιδιών, η οποία αφορά πλέον όχι μόνο στα αγόρια  αλλά και στα κορίτσια –με προοπτική κυρίως την απασχόληση στους κόλπους του δημοσίου, όπως διαφαίνεται και από τη διόγκωση του τριτογενούς τομέα παραγωγής. Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ (Κασσωτάκης / Παπαγγελή-Βουλιουρή 1996) το 90% των ελλήνων πατέρων και το 96% των μητέρων δήλωσαν ότι «ήταν διατεθειμένοι να υποστούν οποιαδήποτε θυσία για να μπορέσουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν».
    Ως εκ τούτου για τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία η ανώτατη εκπαίδευση είναι αφενός άμεσα συνδεδεμένη με την παράδοσή της και την κουλτούρα της αφετέρου με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας εργασίας γι’ αυτό και οι εισαγωγικές εξετάσεις για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποκτούν τόση μεγάλη σημασία (σίγουρα σε αντιστοιχία με τη μορφή και λειτουργία του εκπαιδευτικού μας συστήματος) και ασκούν τέτοια πίεση στους υποψήφιους και τις οικογένειές τους.
 Το άγχος που βιώνει ο νέος στο προσκήνιο των εξετάσεων είναι λογικό όταν έχει διαπαιδαγωγηθεί και κοινωνικοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ταυτίζει την προσωπική του καταξίωση, επιτυχία και ευτυχία με τις υψηλές επιδόσεις και την απόκτηση πολλών τίτλων σπουδών και ταυτόχρονα δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει με αισιοδοξία τις αντιξοότητες της ζωής. Και όπως παρατηρεί ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής κ. Τούντας «η πίεση που ασκούν οι εισαγωγικές εξετάσεις, είτε άμεσα ως μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία είτε έμμεσα ως αίτημα της οικογένειας ή της κοινωνίας για ανώτατες σπουδές θα συνεχίσει να υποσκάπτει την ψυχολογική τους ευεξία, όσο οι εξετάσεις παραμένουν στην Ελλάδα η μοναδική επιλογή για να εισέλθουν οι νέοι στη ζωή των ενηλίκων» (αναφ. από Τρίγκα 2007).
    Σ’ αυτή τη διαδικασία το ερώτημα που τίθεται είναι: λαμβάνουν οι γονείς υπόψη τους τις πραγματικές δυνατότητες του παιδιού; Ή στην προσπάθειά τους να καλύψουν δικές τους φιλοδοξίες, πιέζουν, ενοχοποιούν, φτάνουν στα άκρα τις απαιτήσεις τους, ‘εκβιάζουν’ μια επιτυχία  στις Πανελλήνιες εξετάσεις;
Βέβαια η όποια στάση των γονιών τη συγκεκριμένη περίοδο είναι ήδη διαμορφωμένη κατά την προηγούμενη πορεία του παιδιού στην εκπαιδευτική διαδικασία και ξεκινά από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
    Από την πρώτη κιόλας σχολική του μέρα το παιδί γίνεται ‘μαθητής’ και μέσα στην οικογένεια. Η καθημερινότητα της οικογένειας και οι σχέσεις γονέων-παιδιών διαμορφώνονται σε σχέση με το σχολείο (καθημερινή ερώτηση: «πως τα πήγες στο σχολείο σήμερα;»). Η ελληνική οικογένεια σε συνάρτηση με το πώς είναι δομημένο το εκπαιδευτικό μας σύστημα εμπλέκεται πάρα πολύ στη σχολική ζωή του παιδιού: τρέχει το παιδί σε εξωσχολικά, επιλέγει δασκάλους, γνωρίζει πόσες εκθέσεις έγραψαν οι μαθητές του διπλανού σχολείου. Οι επιδόσεις και οι βαθμοί του παιδιού σηματοδοτούν ένα βασικό σημείο προστριβών και διενέξεων στη σχέση γονέων-παιδιών.
   Η στάση του γονιού και ιδιαίτερα ο τρόπος που εξηγεί την επίδοση του παιδιού στο σχολείο επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο γονιός αυτός επιλέγει να εμπλακεί στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δηλαδή γονείς που θεωρούν πως η δική τους συνεισφορά στην επιτυχία του παιδιού είναι σημαντική και ότι μπορούν να επηρεάσουν την κατάσταση τείνουν να είναι περισσότερο εξουσιαστικοί και να προσπαθούν να ελέγξουν τα πάντα στη συμπεριφορά του παιδιού χωρίς αυτό να σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι έτσι αυξάνεται η επίδοσή του. Με άλλα λόγια προσπαθούν να παίξουν όσο καλύτερα μπορούν το ρόλο που οι ίδιοι αναθέτουν στον εαυτό τους. Με το θέμα αυτό σχετίζεται και το αίσθημα αξιοσύνης του γονιού. Την όποια επιτυχία ή αποτυχία οι γονείς την ταυτίζουν με τη δική τους εμπλοκή και προσπάθεια ή με τον ίδιο τους τον εαυτό, αυτό που ήθελαν οι ίδιοι να κάνουν ή να γίνουν. Πολλές φορές οι γονείς αυτοί δεν αφήνουν τα παιδιά τους να εκφράσουν το φόβο της αποτυχίας και αυτό δημιουργεί άγχος στα παιδιά το οποίο συνήθως εκφράζεται με ψυχοσωματικά συμπτώματα (π.χ. μία μητέρα ήθελε τις ημέρες των πανελλαδικών εξετάσεων να πάρει άδεια από την εργασία της για να μαγειρεύει τα καλύτερα φαγητά για το παιδί της και να το φροντίζει όλη μέρα. Δεν μπορούσε να καταλάβει ότι έτσι, βάζοντας στο κέντρο της οικογενειακής ζωής τις πανελλαδικές εξετάσεις, αύξανε το άγχος όλων).
    Αντίθετα γονείς που θεωρούν πως η επιτυχία στο σχολείο οφείλεται κυρίως στην προσπάθεια του ίδιου του παιδιού δεν έχουν τόσο ενεργητική ανάμειξη, το πιέζουν λιγότερο και προσπαθούν να το βοηθήσουν να αναπτύξει εσωτερικά κίνητρα για μάθηση, να θέτει μόνο του στόχους και όχι να του θέτουν αυτοί στόχους. Κατ’ αυτό τον τρόπο το παιδί αισθάνεται ότι μπορεί να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και τα καταφέρνει, γεγονός που οδηγεί στην αυτοεπιβεβαίωση και στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, η οποία είναι σημαντικός σύμμαχος στη διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων.
  

Ας δούμε τι είναι το άγχος

   Άγχος (άγχω = σφίγγω το λαιμό): αγωνία, παθολογική ψυχική κατάσταση που κλιμακώνεται από την έντονη δυσφορία ως τον πανικό και της οποίας προηγούνται συνθήκες πραγματικής ή συμβολικής απειλής από έναν ερεθισμό, τον οποίο δε γνωρίζουμε αν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει λοιπόν ένα ερέθισμα που εκλαμβάνεται από τον οργανισμό ως επικίνδυνο και απειλητικό και προκαλεί μια αντίδραση προσαρμογής. Παράλληλα η απειλή αναγνωρίζεται και στο γνωστικό επίπεδο του ατόμου δηλ. δεν αρκεί από μόνη της η ύπαρξη ενός κινδύνου αλλά χρειάζεται και η δική μας υποκειμενική ερμηνεία για να αναγνωριστεί ως απειλή. Από αυτή μας την επεξεργασία εξαρτώνται ο τρόπος και η ένταση της απάντησης στο στρεσογόνο ερέθισμα (π.χ. αν θα το αντιμετωπίσουμε και με ποιο τρόπο ή θα τραπούμε σε φυγή).

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

Πανελλήνιες

Καθώς η έναρξη των Πανελλήνιων εξετάσεων πλησιάζει και οι μαθητές εισέρχονται στην περίφημη «τελική ευθεία» οι προσπάθειες εντείνονται...